Türkçe

Eski denizaltı sığınağı "Valentin", günümüzde Avrupa'nın en büyük ikinci yerüstü sığınağı olarak bilinmektedir. Bu tesis, 1930'lu yılların ortasından itibaren aslında tarım alanı olan bölgelerde gerçekleştirilip, o bölgeleri temelinden değiştirmiş olan üç büyük Nasyonal Sosyalist askeri proje içinde en çok göze batanıdır.

Henüz 1935 yılında, dönemin Ekonomi Bakanlığına bağlı bir paravan kuruluş olan Wirtschaftliche Forschungsgesellschaft mbH (Wifo/İktisadi Araştırma Kuruluşu), Farge ve Neuenkirchen kentleri arasında bir yeraltı akaryakıt deposunun inşaatına başlamıştı. 1938 yılında ise donanma, bu bölgenin çok yakınında korunaklı bir akaryakıt tesisi kurmuştu. Her iki tesisin kuruluşunda savaşa hazırlık amacı güdülmekteydi. Mevcut altyapı ve işçi kampları, 1943 yılının ortalarından itibaren „denizaltı sığınağı Valentin“ projesi için kullanılmaya başlandı.

1930'lu yıllardaki devasa akaryakıt depolama tesislerinden, denizaltı sığınağı şantiyesi ve kamplardan şahitlik edebilecek pek az yapı günümüze dek korunabilmiştir. Nasyonal Sosyalist savaş makinesinin karakteristik sembolü olarak yalnızca sığınak kalmıştır.

Savaş esnasında bir şantiye

1943 yılının ortasında Deniz Kuvvetleri, denizaltı sığınağı "Valentin"nin inşaatına başladı. O sıralar müttefikler, Alman Nazi devleti hava sahası üzerinde büyük ölçüde egemenlik sağlamıştı. Dolayısıyla korunmasız tersanelerde denizaltılar inşa etmek, artık neredeyse imkânsız hale gelmişti.

"Valentin" sığınağında, metrelerce kalınlıkta tavan ve duvarların korunması altında yeni tip denizaltıların seri imalat bantlarında üretilmesi isteniyordu. Nasyonal Sosyalist yönetimi, bu denizaltıların yardımıyla müttefiklerin Atlantik'teki mühimmat ikmal yollarını kesintiye uğratmak ve böylece ikinci dünya savaşında bir dönüm noktasına ulaşmak amaçlıyordu. Dolayısıyla "denizaltı sığınağı Valentin" projesi en yüksek önceliğe sahipti.

Açlık, soğuk ve tükenme

1943 yazından 1945 ilkbaharına kadar, yalnızca yirmi aylık bir süre içinde Bremen, Farge'de sığınaklı bir denizaltı tersanesi ortaya çıktı. 10.000'e yakın sayıda zorunlu işçi, yüksek baskı altında gece gündüz, hiç durmadan bu devasa şantiyede çalıştırılmıştı: Doğu ve Batı Avrupa'dan sivil zorunlu işçiler, Sovyet savaş tutsakları, İtalyan askeri tutsaklar, Nazi toplama kampı tutukluları ve Bremen Gestapo'suna bağlı çalışma eğitim kampı mahpusları. Sığınaktan altı kilometreye kadar uzaklıkta çeşitli kamplara yerleştirilmişlerdi. Yetersiz beslenmiş ve güçsüz kalmış bu insanlar, sığınağın inşaatında 12 saatlik bir vardiya düzeninde en zor işleri yapmak zorunda bırakılmışlardı.

Bunlardan yaklaşık 1.600 kişi, zorlu bedensel çalışma, yetersiz beslenme ve insanlık dışı yaşam koşulları nedeniyle bu kamplarda hayatlarını kaybetmiştir.

1.144 mağdurun isimleri bilinmektedir.

Yıkım ve savaş sonrası kullanımı

İngiliz Hava Kuvvetleri, Royal Air Force, 1945 Mart'ı sonunda bir saldırı ile, henüz tamamlanmamış olan bu sığınağı yok etti. Hemen akabinde inşaat işlerine son verildi. Valentin sığınağında tek bir denizaltı dahi inşa edilemedi.

Savaş sonrasında sığınak, önce müttefikler tarafından bomba testleri için hedef nesnesi olarak kullanıldı. Tesisin yıkım planları başarısızlıkla sonuçlandıktan sonra, bir süre çevredeki çocuklar için macera oyun alanı oldu. 1950'li yılların sonlarına doğru Federal Ordu, bu eski depolama ve kamp sahasını tatbikat alanına dönüştürdü. 1960'lı yıllarda ise sığınak Federal Donanmanın mülkiyetine geçti, Deniz Kuvvetleri bu tesisi 2010 yılına kadar malzeme deposu olarak kullandı.

"Düşünme yeri" haline geliş

Yetmiş yıllık geçmişi olan sığınak, ilk kez 2011 Ocak ayından itibaren sivil amaçlar için kullanılmaya başlanmıştır. "Sığınak Valentin", artık "düşünme yeri sığınak Valentin" haline gelmekte, bir anma yerine dönüşmektedir. Böylece çok sayıda vatandaşın, özellikle Farge, Rekum ve Neuenkirchen sakinlerinin bir dileği yerine gelmektedir. Bu insanlar, eski tutukluların kurduğu dernekler ile birlikte, 1980'li yıllardan beri 1935 ve 1945 yılları arasında geçen olayları hatırda tutma için büyük çaba sarf etmişlerdi.

"Düşünme yeri", yarın

2010 yılında serbest Hansa kenti Bremen senatosu, Zentrale für politische Bildung kurumunun eyalet merkezini (siyasi eğitim kurumu), "düşünme yeri sığınak Valentin"in inşaatı ve işletimi ile görevlendirdi. Sunulan çok yönlü hizmetler yardımıyla, sığınak ve çevresinin geçmişi, günümüzdeki konumu ve geleceğine dönük, etkin ve eleştirel bir yaklaşımla yüzleşmeyi teşvik etmesi ümit edilmektedir. Şantiye ve kampların izleri adım adım yeniden görünür hale getirilmekte ve daha ayrıntılı bilgilendirme üzerinde çalışmalar sürmektedir.

Ziyaret

Güvenlik nedenlerinden dolayı sığınak, şimdilik yeni bir yönetmeliğe kadar, yalnızca kılavuz gözetiminde ziyaret edilebilmektedir. Ziyaret olanakları ile ilgili güncel bilgiler için, lütfen web sayfamıza bakın.

Tek başlarına ziyaret etmek isteyen konuklarımız, başvurularını bize İnternet ortamında iletebilir.

Gruplar, özel tur rezervasyonunda bulunabilir (Salıdan Pazara kadar).

Çok dilli ziyaretler, yalnızca önceden danışma yoluyla mümkün olmaktadır.

Tüm turlar ücrete tabidir.

Başvuru ve randevular için: www.denkort-bunker-valentin.de („Besuch / Anmeldung“) veya telefon ile: 0421 / 69 67 36 70. E-posta yoluyla bize aşağıdaki adresten ulaşabilirsiniz: mail@bunkervalentin.de.